Archiwum

Uśmiech tygrysa

Oczywiście znam to powiedzonko, że... jeśli nie wiesz, co powiedzieć, powiedz stare chińskie przysłowie. Ale tym razem aż prosi się, by je wykorzystać, jako że piszemy w tym wydaniu o Państwie Środka – kraju, który po cichu, pozostając poza popkulturowymi centrami finansowymi, stał się drugą potęgą gospodarczą na świecie.

I nie zawdzięcza tego jedynie liczebności ani determinacji narodu, który podobnie jak my, w 1989 r. próbował pokonać system i wytyczyć własną ścieżkę reform komunistycznego ustroju. Dziś tamte wydarzenia pobrzmiewają jeszcze w komentarzach do decyzji agencji Moody’s, która w maju obniżyła rating Pekinu. Pierwszy raz od 1989 r. właśnie.

I choć analitycy zwracają uwagę na rosnące zadłużenie chińskiej gospodarki, prognozy wyglądają stabilnie i nic nie wskazuje na to, by marsz Chińczyków choć na chwilę zwolnił. Dość wspomnieć, że nawet zakładając korektę wzrostu gospodarczego, może on ewentualnie zejść z poziomu 7 do ok. 5 proc. My możemy tylko pomarzyć, choć nasze 4 proc. wygląda doskonale na tle Europy.

Zakładam, że nie będzie obrazą, jeśli powiem, że wzrost znaczenia Chin nie jest też związany z wyjątkową jakością chińskich produktów i usług. Mieliśmy okazję przekonać się, że trzeba uważnie analizować oferty, gdy chińskie konsorcjum COVEC próbowało w 2012 r. zbudować odcinek autostrady A2. Jedno trzeba przyznać – atutem zawsze jest cena.

Mimo to trudno byłoby też uznać, że kilkadziesiąt lat progresji to efekt sprytu i umiejętności przedstawicieli biznesu, bo w kontekście obywateli Chin zajmujących się gospodarką słowo „biznesmen” brzmi cokolwiek egzotycznie. Bardziej pasuje „przedstawiciel chińskiego inwestora”, za którym w rzeczywistości stoi cały aparat państwa, Państwa Środka.

Chiny nie angażują się wprost w rozgrzewające światową publiczność bieżące spory polityczne, gospodarcze ani militarne. Można odnieść wrażenie, że wielokrotnie stają nieco poza głównym nurtem debat o porządku światowym toczonych pomiędzy wielkimi mocarstwami. Pisze o tym Jerzy Bielewicz, analizując przypadek chińskiej polityki „miękkiej siły”. Dziś Chiny stają się dla Polski wyjątkowym partnerem uzupełniającym gospodarczą współpracę z targaną wewnętrznymi sporami Europą, ze zmieniającymi się błyskawicznie Stanami Zjednoczonymi i putinowską Rosją. Musimy jednak zapomnieć o tak charakterystycznym dla Europejczyków szybkim biznesie. Bo jeśli szukać odpowiedzi na pytanie, jak Chińczykom udało się zbudować ekonomiczną potęgę, to moim zdaniem tajemnica tkwi właśnie w tym, że Chiny inaczej liczą czas. Z oczywistych powodów nie pracują w czteroletnich perspektywach kadencji i wyborów. Dekada jest dla nich ledwie mrugnięciem w historii sięgającej tysiąca lat przed naszą erą.

Dlatego mogą uśmiechać się pobłażliwie, gdy niecierpliwie czekamy na doraźne efekty wizyt w Pekinie i wyniki biznesowych rozmów.

Jak ponoć mawiają Chińczycy – uśmiechający się tygrys nie pokazuje kłów.

Maciej Wośko

Redaktor Naczelny