Archiwum

Zarabianie na wojnie jest passé

To, co może zaskakiwać, gdy oglądamy zdjęcia z zachodniej części Ukrainy, to fakt, że w tej części pogrążonego w krwawej wojnie kraju życie toczy się prawie normalnie. Działają sklepy, instytucje finansowe, a handel międzynarodowy z Ukrainą staje się elementem solidnego wsparcia gospodarki kraju, potrzebującego jak powietrza finansowego backupu. Ta pozorna „normalność” staje się jednak atutem dzielnych Ukraińców. Walczą także w ten sposób, starając się podtrzymać zręby niezależnego, wolnego państwa.

Zupełnie inaczej rzecz się ma, gdy mówimy o handlu z agresorem. Początek wojny w 2022 r. upłynął nam pod znakiem wycofywania z rosyjskiego rynku produktów i obecności rynkowej światowych marek. W ich ślad poszli mniejsi gracze. Również wiele polskich firm zadeklarowało natychmiastowe zakończenie interesów z Rosjanami. Ci, którzy tego nie zrobili, ponoszą koszty wizerunkowe pozostawania na rynku bezwzględnych morderców z Buczy. Zakupy w sieci francuskich marketów wciąż budzą wśród wielu oburzenie i protest. I zakładam, że ten opór wobec dorabiania się na wojnie, ba – wobec handlu z Rosjanami – będzie jednak rósł. Tak, trzeba to jasno powiedzieć, będą się pojawiały wciąż nowe sposoby na oswajanie zjawiska „business as usual”. Choćby poprzez chińskie firmy działające na terenie Rosji, a kooperujące z polskimi i zachodnimi dostawcami.

A może przesadzam, gdy odczuwam ten specyficzny niesmak ma myśl o handlowaniu z Rosjanami? Może „business is business”? Może jednak z biznesowego punktu widzenia nie warto stawiać na szali zysków, ale wykorzystać szanse, jakie stwarza wojna? Przykłady fortun zbudowanych na II wojnie światowej i konfliktach zbrojnych XX w. można przecież mnożyć, przeglądając giełdowe indeksy na całym świecie. Takie wątpliwości słyszę tu i ówdzie, dlatego temat okładkowy czerwcowego wydania „Gazety Bankowej” poświęcamy właśnie handlowaniu w czasie wojny.

„Co jest ważniejsze – spokój na świecie, bez następnej wojny światowej, czy bardzo dobra sytuacja ekonomiczna? Ja bym jednak wybrał to pierwsze. Ukraińcy walczą nie tylko za siebie, lecz także za Unię Europejską, za świat, więc w ogóle nie powinniśmy się dzisiaj zastanawiać, czy ta pomoc jest za duża czy za mała. Należy po prostu dołożyć wszelkich starań, by wspierać Ukrainę. Bo cóż nam przyjdzie z zysku ekonomicznego, jeżeli Ukraina przegra, jeżeli Rosja się umocni i otworzy sobie drogę do podboju następnych terytoriów?” – mówi nam prof. Piotr Wachowiak, rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Maciej Wośko, redaktor naczelny