Archiwum

Budowa, której zatrzymać nie wolno

Przed nami nowa kadencja polskiego parlamentu. Nowy rząd – bez względu na to, kto ostatecznie będzie go tworzył – będzie musiał się zmierzyć z wyzwaniami, które stają przed największym krajem Europy Środkowo-Wschodniej, a których ostatnie lata nam nie szczędziły.

W pierwszym po wyborach wydaniu „Gazety Bankowej” wskazujemy tematy, które naszym zdaniem są kluczowe dla rodzimej gospodarki w kolejnych latach. Nie wolno bowiem zaprzepaścić dziejowej, pokoleniowej szansy, która stoi przed Polską, a wynika z wyjątkowego geopolitycznego momentu, w którym się znaleźliśmy. Jednym z najistotniejszych wyzwań są z pewnością rozpoczęte już inwestycje, które mogą zmienić gospodarczą mapę Europy. Na nie szczególnie chciałbym zwrócić uwagę.

Osiem lat rządów Zjednoczonej Prawicy przypadło w czasie najpotężniejszych od dekad turbulencji: pandemia COVID-19, kryzys migracyjny, wojna na Ukrainie, kryzys energetyczny, radykalna zmiana łańcuchów dostaw na całym świecie, brexit, gospodarczy wyścig między USA a Chinami, imperialne sny Rosji realizowane poprzez próby uzależnienia Europy od rosyjskich surowców, w końcu galopująca dekarbonizacja i zielona rewolucja, która zjada każdego, kto nie podporządkuje się dyktatowi nowych regulacji transformujących źródła energii. Mimo to Polsce udało się prowadzić udaną, niezależną od nacisków i unijnych wymuszeń politykę gospodarczą. Często wbrew i na przekór modom – udało się wprowadzić państwo do gospodarki, renacjonalizując lub – co pewnie brzmi lepiej – repolonizując wiele firm w strategicznych sektorach gospodarki. Narodowy, zapewniający bezpieczeństwo, charakter energetyki, sektora bankowego, transportu, technologii, surowców strategicznych – dziś jest niekwestionowanym już przez ekonomistów procesem gospodarczym. Budowa polskiego, multienergetycznego koncernu, zdolnego do podjęcia konkurencji na europejskim rynku i zapewniającego stabilne ceny w czasie kosztownej transformacji, stała się faktem. Pozostaje wierzyć, że mimo kampanijnych zapowiedzi tego procesu odwrócić się nie da, a Orlen pozostanie perłą w gospodarczej koronie spółek Skarbu Państwa.

Znacznie bardziej niepokoić mogą jednak zapowiedzi opozycji dotyczące budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Inwestycja, która na trwałe zmienia układ transportowy w Polsce, porządkując wreszcie układ komunikacyjny (szprychy CPK), ma szanse stać się prawdziwym centrum Europy. Od lat stawiam tezę, że największa bitwa gospodarcza w XXI w. rozegra się w dziedzinie transportu i logistyki, zatem CPK jest inwestycją, która może rzeczywiście zmienić mapy przepływu pasażerów i towarów w Europie. Potrzebujemy tego lotniska, potrzebujemy kolei, musimy zadbać o szybkie i wydajne połączenia centrum kraju z polskimi portami.

Porty nad Bałtykiem konsekwentnie budują swoją pozycję, skutecznie konkurując z największymi portami Europy. To nie sen o wielkości, ale realne tworzenie korytarza transportowego północ–południe. Via Carpatia, Via Baltica – połączenia i współpraca w ramach budowy i odbudowy infrastruktury od Bałtyku po Adriatyk, Morze Czarne – stanęły u zarania powołania najważniejszego, moim zdaniem, projektu geopolitycznego ostatniego dziesięciolecia: Trójmorza. Nie wolno tego zmarnować. Tej budowy zatrzymać nie można.

Rozbudowa portu w Świnoujściu, budowa elektrowni jądrowej w Polsce, korytarz północ–południe, budowa CPK – to kluczowe inwestycje, które napotykają lub napotkają na silny opór naszego zachodniego sąsiada. Będą z pewnością sprawdzianem dla polskiego rządu, czy nadal będziemy prowadzili suwerenną, niezależną politykę inwestycyjną. I czy będziemy potrafili wykorzystać najlepszy od dziesięcioleci czas Centralnej Europy – tuż przed odbudową zniszczonej wojną Ukrainy, gdy Polska staje się wreszcie realnym konkurentem państw starej Unii w tworzeniu dobrych, korzystnych także dla nas, warunków inwestycyjnych. Nie tylko na linii Wisły i w kierunku z zachodu na wschód.

Maciej Wośko, redaktor naczelny