Nowoczesna logistyka? Szybciej i prościej
W zglobalizowanym świecie transport i logistyka coraz bardziej zyskują na znaczeniu. Nowoczesna logistyka nie tylko musi nadążać za zmianami w gospodarce, ale w wielu wypadkach je wyprzedzać.
Dynamika rozwoju gospodarczego wymusza kolosalne zmiany w sektorze transportu i logistyki. Od ich sprawności i niezawodności zależy jakość życia całych społeczeństw i funkcjonowanie kluczowych obszarów. Stąd potrzeba ciągłego doskonalenia i wprowadzania innowacji adekwatnych do nowych potrzeb i wyzwań.
Wyzwanie jest tym większe, że sektor transportowo-logistyczny, określany skrótem TSL, (transport, spedycja, logistyka) należy do bardzo złożonej gałęzi gospodarki. Obejmuje szeroki i mocno zróżnicowany obszar działalności. Należą do niego zarówno firmy zajmujące się stricte transportem ludzi oraz rzeczy, jak również logistyką, spedycją oraz innymi usługami wspomagającymi działalność transportową – w tym świadczące usługi pocztowe i kurierskie. Przyjmując jako kryterium drogi transportowe, wymienia się transport lądowy (w tym drogi, kolej) i rurociągi, transport wodny (morski, śródlądowy) oraz powietrzny. Przy czym przewozy towarów, jak i pasażerów, zdominowane są przez transport drogowy (ok. 2/3 udziału), który nieco traci na rzecz transportu kolejowego i lotniczego. Ten ostatni cieszy się największą dynamiką wzrostu, za to przy bardzo niskim udziale ogólnym – ok. 1 procent.
Postępująca cyfryzacja gospodarki i przeniesienie wielu operacji biznesowych do internetu stawia przed sektorem TSL szereg nowych wyzwań, sprawiając jednocześnie, że z każdym kolejnym rokiem jego pozycja będzie rosła. Żyjemy bowiem w czasach, w których 24 godziny na dobę, bez wychodzenia z domu, jednym kliknięciem, można zrobić zakupy w wirtualnym sklepie zlokalizowanym w niemal dowolnym kraju na świecie. Producenci różnych dóbr, sieci handlowe czy nawet pojedyncze sklepy, żeby zarabiać, muszą stale poszerzać swój zakres działalności, wychodząc poza swój region, kraj, a nawet kontynent.
Jednak, żeby w ogóle móc zrealizować jakąkolwiek rynkową ekspansję, konieczne jest zapewnienie sprawnego przepływu wyprodukowanych towarów, a także świadczonych usług. Za to między innymi odpowiada logistyka, a transport jest jednym z najistotniejszych elementów tej złożonej dziedziny.
Logistyka to przede wszystkim proces planowania, wdrażania i kontrolowania efektywnego ekonomicznie przepływu towarów od producenta przez dystrybutora do klienta. Jest więc częścią większego systemu łańcucha dostaw, w którym kluczową rolę odgrywa przepływ informacji.
Informacje w czasie rzeczywistym
Rozwój logistyki zapewniają: nieustanne unowocześnianie rozwiązań w obszarze telekomunikacji, w tym sieci internetowej, kolejne ewolucje software, a także rozwój urządzeń. To niezbędne elementy całego systemu sprawnej wymiany informacji dotyczących np. obsługi klienta, kontroli zapasów, pakowania towarów czy obsługi zwrotów.
– Jeszcze do niedawna głównym narzędziem pracy w firmach branży TSL był telefon. Obecnie coraz częściej słyszmy o tzw. koncepcji Internetu Rzeczy – mówi dr Marcin Hajdul z Instytutu Logistyki i Magazynowania (ILiM). – To właśnie dzięki tej koncepcji możliwa jest elektroniczna komunikacja nie tylko pomiędzy pracownikami różnych firm, ale też pomiędzy ludźmi, środkami transportu i ładunkami. Dzięki zastosowaniu sensorów możemy m.in. w czasie rzeczywistym śledzić nasz ładunek, monitorować jego temperaturę czy wilgotność. Możemy także precyzyjnie określić godzinę, kiedy do nas dotrze, uwzględniając aktualną sytuację na drogach.
W DB Schenker, jednym z największych globalnych graczy na rynku transportowo-logistycznym, cały pakiet usług związanych z wymianą informacji wspierany jest przez e-usługi. Mogą one być realizowane na różne sposoby przy wykorzystaniu odmiennych technologii, w zależności od możliwości i preferencji klienta. Począwszy od procesu planowania poprzez zlecenie, śledzenie realizacji usług, aż po usługi posprzedażowe.
– Kierunek rozwoju e-usług, jak również ich jakość, wyznaczane są głównie przez klientów, liderów w swoich branżach, działających w obszarach e-commerce. Posługują się oni zaawansowanymi technologiami Web API, pozwalającymi na wymianę danych w czasie rzeczywistym. To z kolei napędza trend API Economy – wyjaśnia Przemysław Głębocki, dyrektor Centrum Kompetencyjnego DB Schenker w regionie North & East. – Jako jeden z twórców usług integracji łańcucha dostaw w oparciu o serwisy internetowe, czy tzw. EDI (elektroniczna wymiana danych), jestem dumny z tego, co osiągnęliśmy w tych obszarach. Wiem jednak, że te dwie technologie będą z czasem zanikały na rzecz Web API. Dzięki Web API możemy zacząć mówić już nie tylko o wymianie danych pomiędzy partnerami, ale o kontrolowanym udostępnianiu aktywów firmy, jakimi są informacje – dodaje.
Centrum Kompetencyjne DB Schenker, oprócz dostarczania klientom kompleksowych rozwiązań opartych na serwisach internetowych, Web API, integracji EDI, dostarczać będzie także rozwiązania klasy BI (business intelligence).
– Informacje, którymi dysponujemy, pozyskiwane są z różnych źródeł na całym świecie, w tym od klientów oraz z danych ewidencjonowanych w naszych systemach w trakcie realizacji usługi. Po odpowiednim przekształceniu danych, mogą być one dostarczone w postaci zestawu informacji, służących bieżącej, kompleksowej analizie realizacji usługi. Mogą one również służyć analizie trendów w celu planowania zmian w łańcuchu logistycznym czy planowania zasobów oraz kontroli poprawności rozliczeń – opowiada. – Co ważne, zakres tych danych obejmuje wszystkie typy przewozów oraz zdarzenia realizowane we wszystkich placówkach DB Schenker na całym świecie i może być profilowany dla odpowiedniego typu odbiorcy: klienta, partnera, pracownika lub menedżera – zachwala Głębocki.
Pieniądz w czasie
Tempo i skala potrzeb oraz oczekiwań wymuszą diametralne zmiany w myśleniu o logistyce, jej celach oraz sposobach realizacji zadań. Nowoczesna logistyka nie tylko musi nadążać za zmianami, ale w wielu wypadkach je wyprzedzać, generując niejako nowe rozwiązania, koncepcje i sposoby działania
– Ponadto należy pamiętać, że wiele działań i decyzji w logistyce jest wypadkową presji czasu. Dlatego z wdrożeniem nowych sposobów, jak i koncepcji realizacji działań logistycznych nie należy się spóźniać – przekonuje prof. inż. Andrzej Bujak z Instytutu Logistyki na Wydziale Zarządzania i Finansów w Wyższe Szkole Bankowej we Wrocławiu. – W wielu wypadkach decyzje dotyczące perspektywicznych zmian należy podjąć już dziś, mając świadomość, że każda zmiana wymaga czasu. Dlatego też niezwykle ważnym elementem działalności logistycznej musi być badanie i prognozowanie zmian. Wymaga to jednak nie tylko dostrzeżenia nowych wyzwań dla logistyki, ale też wnikliwej analizy i zrozumienia wzajemnych relacji. To pozwoli na budowanie nowych koncepcji logistycznych, które w pełni wykorzystywać będą pojawiające się możliwości, zwłaszcza w obszarze nowych technologii – kwituje prof. Bujak.
– Jedną z nich,którą wyraźnie obserwujemy, jest dostępność systemów informatycznych w tzw. chmurze – dodaje dr Marcin Hajdul z ILiM. – Dzięki temu np. zaawansowane systemy TMS stały się teraz dostępne nawet dla małej firmy, która posiada komputer z dostępem do internetu. Można także zaobserwować ewolucję internetowych giełd ładunków w stronę prostych systemów do zarządzania transportem (TMS). Wybiegając w przyszłość, widać także poszukiwanie alternatywnych możliwości organizacji dostaw. Duże firmy pracują nad zastosowaniem dronów do autonomicznej realizacji dostaw ładunków. Poza dronami rozwijane są również bezzałogowe pojazdy, które już dziś stosują w ograniczonym zakresie dostawcy usług logistycznych w Stanach Zjednoczonych. Zarówno Google, Apple, jak i SpaceX (Elon Musk, właściciel Tesli) pracują nad rozwojem technologii w zakresie bezzałogowych pojazdów, które mogą całkowicie zmienić organizację procesów logistycznych w przyszłości – zapowiada ekspert.
Wybiegając w przyszłość, nie da się nie zauważyć, że zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, do tego w coraz szerszym wymiarze, logistyka oddziałuje na gospodarkę i zachodzące w niej przemiany. Generuje przy tym kolejne i coraz nowsze wyzwania sama dla siebie. Do tych wyzwań zaliczyć należy m.in. logistykę wielkich miast, ekologię oraz zrównoważony i odpowiedzialny rozwój.
AUTORKA: Longina Grzegórska-Szpyt
